Kaart (cartografie) - Buitenpost

Buitenpost (Fries: Bûtenpost, ) is een dorp en de hoofdplaats van de gemeente Achtkarspelen, in de Nederlandse provincie Friesland.

Buitenpost ligt ten noordoosten van Drachten en ten noordwesten van Groningen, tussen Kollum en Augustinusga. Het dorp, dat op inwoners telde, is na Surhuisterveen het grootste dorp van de gemeente Achtkarspelen. Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Lutkepost en De Laatste Stuiver.

Buitenpost zou als noordelijke satellietnederzetting van Lutkepost zijn ontstaan. In 1388 werd Post genoemd, waarschijnlijk duidend op de twee kernen tezamen, gelegen bij een brug. Deze brug was niet meer dan een vastgelegen brede plank over de sloot; zo'n eenvoudige brug werd een post genoemd. Lutkepost was tot 1945 een zelfstandig dorp.

De eerste zelfstandige vermelding van Buitenpost is in 1418 als Uetpost. In 1480 werd het vermeld als Butapost en in 1558 als Butenpost. Het eerste deel van de eerste vermelding, 'Uet' duidt op het feit dat het buitenwaarts was gelegen terwijl het latere 'buta' verwijst naar het feit dat het ten noorden is gelegen, richting de zee.

Langzamerhand vestigden zich er in Buitenpost leden van voorname Friese families; rouwborden in de oude kerk van Buitenpost herinneren daaraan. In de 19e eeuw begon Buitenpost voordeel te trekken uit de ligging tussen Groningen en Leeuwarden. Buitenpost werd pleisterplaats voor de postwagens. In 1866 werd de spoorlijn tussen Groningen en Leeuwarden geopend en verloor Buitenpost langzamerhand zijn betekenis als pleisterplaats voor postwagens.